Hỏi Đáp

Cây nêu là gì? Nguồn gốc, ý nghĩa của phong tục dựng cây nêu ngày Tết

Có phải bạn đang tìm kiếm chủ đề về => Cây nêu là gì? Nguồn gốc, ý nghĩa của phong tục dựng cây nêu ngày Tết phải không? Nếu đúng như vậy thì mời bạn xem nó ngay tại đây. Xem thêm các câu hỏi đáp hay khác tại đây => Hỏi đáp

Dựng (trồng) cây nêu ngày Tết là phong tục, tập quán tín ngưỡng lâu đời của dân tộc ta. Cây không chỉ thể hiện ý nghĩa “tái hưu, đổi mới”, biểu tượng tâm linh mà còn gửi gắm những ý nghĩa nhân văn tốt đẹp. Theo thời gian, cùng với sự khác biệt về phong tục, tập quán của từng dân tộc, từng địa phương, ý nghĩa của việc trồng cây ngày Tết càng lan rộng và đa dạng hơn.

1. Tìm hiểu về cây nêu

1.1 Cây nêu là gì?

Cây nêu là loại cây được người Việt dựng trước cửa nhà vào mỗi dịp Tết Nguyên đán. Trên ngọn cây nêu treo một vòng tròn nhỏ và những vật dụng tượng trưng theo phong tục, quan niệm của người xưa.

cây là gì?  Nguồn gốc và ý nghĩa của tục dựng cây nêu ngày Tết 1
Cây nêu – biểu tượng của văn hóa Việt Nam – Nguồn ảnh: Báo điện tử Đảng cộng sản Việt Nam

Cây nêu của người Kinh thường được làm từ một số loại tre như trúc, dương, lồ ô,… có chiều cao khoảng 5-6m, tỉa bớt cành, lá tre, để lại lá tươi trên ngọn. ; Đồng bào dân tộc thường dùng những loại cây chắc chắn có vẽ xung quanh thân cây, có tua.

Người Kinh chọn cây tre làm mục đích vì chúng đốt. Những đốt này là những bậc thang để các vị thần mang sinh khí của trời xuống giúp đất đai trở nên màu mỡ, hội tụ sinh khí, mùa màng tươi tốt.

1.2 Tết treo cây gì?

Ca dao Việt Nam có câu:

“Cành dứa treo cao”

Ngõ rắc vôi bột đừng trêu nha mọi người

Quỷ vào, quỷ ra

Cành dứa, tôi cắt miệng”.

Trong phong tục tín ngưỡng của người Việt, cây nêu được dựng trước nhà vào mỗi dịp lễ Tết. Tùy theo quan niệm, phong tục mỗi nơi mà vật treo trên cây nêu cũng khác nhau.

Thông thường, phía trên buộc nhiều thứ như đèn lồng, túi trầu nhỏ, sáo, vàng mã hoặc cá, đĩa đất nung, tán tròn bằng tre dán giấy đỏ, lông gà, lá đề. Dứa, cành đa… có tác dụng xua đuổi tà ma, bảo vệ và mang lại bình yên cho con người.

Tre tượng trưng cho dương, tán tròn tượng trưng cho âm. Đặc biệt, tán cây có 5 con cá chép với 5 màu tượng trưng cho 5 màu trong ngũ hành: màu vàng ở giữa, màu trắng ở phương Nam, màu đen ở phương Bắc, màu xanh lam ở phương Đông và màu đỏ ở phương Tây.

cây là gì?  Nguồn gốc và ý nghĩa của tục dựng cây nêu ngày Tết 2
5 con cá chép với 5 màu tượng trưng cho 5 màu trong ngũ hành – Nguồn ảnh: Báo điện tử Đảng cộng sản Việt Nam

Đèn lồng là ánh sáng dẫn đường cho tổ tiên trở về. Khánh làm bằng đất nung có âm thanh phát ra khi gió lay bên ngoài để nhắc nhở yêu ma nghe mà tránh xa, đồng thời cũng tượng trưng cho sự may mắn. Cành dứa, dải đỏ và vôi bột để xua đuổi tà ma; câu đối thể hiện trí tuệ con người.

Ngày nay, cây nêu được trang trí lộng lẫy hơn, hài hòa kim – cổ. Mỗi dịp Tết đến xuân về, chúng ta lại được chiêm ngưỡng một trong những biểu tượng độc đáo của Tết cổ truyền Việt Nam.

Xem thêm:
Tài lộc và may mắn vây quanh bạn với 120 câu đối Tết ý nghĩa
Những câu đối hay và ý nghĩa cho ngày Tết
49 câu đối bàn thờ hay nhất

2. Nguồn gốc và ý nghĩa của cây nêu ngày Tết

2.1 Sự tích cây nêu ngày Tết

Trong Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam của Nguyễn Đổng Chi, câu chuyện về cây nêu trên được tóm tắt như sau:

Trong quá khứ, Quỷ chiếm toàn bộ đất nước, và anh ta chỉ là một người làm thuê, và phần lớn lúa gạo thu hoạch được đã đưa cho Quỷ. Quỷ ngày càng bóc lột anh quá đáng, và cuối cùng Quỷ tự cho mình cái quyền “ăn ngọn đền gốc”. Người dân chỉ biết hưởng thụ rơm rạ, không có cách nào kiếm sống nên cầu xin Đức Phật cứu giúp. Phật bảo không trồng lúa mà trồng khoai. Trong mùa thu hoạch đó, anh ta được hưởng vô số khoai tây, trong khi Ác quỷ chỉ được hưởng lá và cây nho, theo phương thức “ăn ngọn đền gốc”.

Sang mùa sau Quỷ chuyển sang phương thức “ăn gốc lấy ngọn”. Phật bảo ông chuyển sang trồng lúa trở lại. Kết quả là Quỷ lại hư hỏng. Lũ quỷ bực bội nên mùa sau tuyên bố “ăn cả gốc lẫn ngọn”. Đức Phật cho ông hạt bắp (ngô) để gieo khắp nơi. Ma quỷ không lấy được gì, và người đàn ông thu hoạch rất nhiều ngô. Cuối cùng, Ma quỷ quyết định buộc Ngài phải trả lại tất cả đất đai và không cho phép phân chia.

Phật bàn với Trưởng giả Quỷ xin một mảnh đất có bóng chiếc áo cà sa treo trên ngọn cây trúc. Con quỷ thấy không có thiệt hại và đồng ý. Lúc bấy giờ, Đức Phật dùng phép thuật khiến cho bóng chiếc cà sa ấy bao phủ khắp xứ, khiến cho Ngạ quỷ mất đất chạy ra biển Đông.

Do mất đất sống, Quỷ đã huy động quân đội của mình để cướp nó. Trong trận chiến này, phe Quỷ đã thua khi bị phe Người tấn công bằng máu chó, lá dứa, tỏi, vôi bột… và Quỷ bị Phật đày ra biển Đông. Trước khi đi, Quỷ xin phép Đức Phật mỗi năm được vào nội địa vài ngày để viếng mộ tổ tiên. Phật thương nên hứa.

Vì vậy, hàng năm, vào dịp Tết Nguyên đán, là ngày Quỷ về thăm đất liền, người dân theo tục xưa trồng cây nêu để Quỷ không đến nơi ở. Bên trên có treo thổ, mỗi khi gió lay động có âm thanh nhắc quỷ nghe mà tránh. Trên ngọn cây còn có chùm lá dứa hoặc cành đa hái để dọa ma. Ngoài ra, người ta còn vẽ cung tên chỉ hướng Đông và rắc vôi bột xuống đất trước cửa trong ngày Tết để cấm Quỷ vào cửa.

cây là gì?  Nguồn gốc và ý nghĩa của tục dựng cây nêu ngày Tết 3
Sự tích cây nêu ngày Tết – Nguồn ảnh: Internet

2.2 Ý nghĩa của cây nêu ngày tết

Theo các tài liệu dân gian, cây nêu ngày Tết mang triết lý âm dương, qua hai chữ Càn (Trời) và Khôn (Đất), hàm ý sự thống nhất, tương trợ giữa âm và dương hay sự không thể tách rời giữa âm và dương. dương. và Tinh… Ngoài ra, cây còn gắn với truyền thuyết dân gian ngăn yêu quái ở biển Đông vào đất liền, đến nơi người dân sinh sống, làm ăn.

Tóm lại, ý nghĩa của cây nêu ngày Tết là xua đuổi tà ma, cầu cho một năm mới suôn sẻ, mùa màng tươi tốt, quốc thái dân an.

Xem thêm:
85+ Lời chúc tết bạn bè, chúc tết bạn bè hài hước, ý nghĩa
60 lời chúc Tết độc đáo và ý nghĩa dành cho bạn thân
Những tin nhắn chúc mừng năm mới hay và ý nghĩa nhất

3. Cây nêu ngày Tết được dựng và chặt vào ngày nào?

Ngày khởi công gọi là Thượng Tiêu, ngày hạ gọi là Khai Hạ.

3.1 Cây nêu được dựng vào ngày nào?

Tùy theo phong tục của từng vùng miền mà thời gian dựng cây nêu sẽ khác nhau. Theo đó, Kinh lập câu đối nói trên vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch nhằm mục đích không cho ma quỷ quấy phá gia chủ trong những ngày ông Công – ông Táo về chầu trời.

Một số dân tộc khác như Tày, Nùng ở miền núi phía Bắc như Hà Giang, Tuyên Quang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Bắc Cạn, Lào Cai, Yên Bái lại trồng cây nêu vào chiều 30 tháng Chạp âm lịch. lịch.

cây là gì?  Nguồn gốc và ý nghĩa của tục dựng cây nêu ngày Tết 4
Tái hiện Tết ở Đại Nội Huế – Nguồn ảnh: Báo Thanh Niên

Trong lễ hội Gầu Tào, người Mông sẽ dựng cây nêu từ ngày mồng 3 đến mồng 5 tháng giêng và hạ cây nêu vào ngày mồng 7 tháng giêng âm lịch. Dân tộc Sán Dìu đã xây dựng nó trong Lễ hội mùa gặt. Hay cây nêu trong văn hóa Tây Nguyên là cây cầu nối giữa đất và trời, giữa con người với thần linh để đưa những ước nguyện của dân làng đến với Yang (trời) một cách nhanh nhất.

Ngoài ra, cây ném trong lễ hội Lồng Tồng, cây pông pông của người Mường, cây đâm trâu của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên đều là hình thức biểu hiện của cây nêu.

3.2 Khi nào chặt cây ngày Tết?

Thông thường sẽ dựng đàn vào ngày 23 tháng 12 âm lịch. Vậy cây bị chặt vào ngày nào?

Theo truyền thống, việc nâng cấp được dựng lên trong 15 ngày. Vì vậy, vào ngày 7 tháng Giêng, các gia đình sẽ làm lễ hạ thổ.

Trước khi hạ cần tránh động thổ để đất được tụ khí, màu mỡ. Sau khi hạ ngưỡng, người dân có thể tổ chức lễ hội và bắt đầu các hoạt động sản xuất nông nghiệp.

Xem thêm:
60 lời chúc Tết sếp ý nghĩa, gây ấn tượng tốt
60 câu chúc tết đồng nghiệp 2023 hay nhất
Tổng hợp 15 lời chúc tết 2023 hay nhất

4. Dựng cây nêu ngày Tết như thế nào?

Dựng cây nêu mang ý nghĩa tâm linh với mong ước những điều tốt lành sẽ đến trong năm mới và xua đuổi tà ma, ma quỷ.

Theo GS Trần Lâm Biền, nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Việt Nam, người Việt xưa coi cây nêu là trục của vũ trụ, là cầu nối giữa trời và đất.

“Tre phải là loại tre già, to, thẳng, không bị chặt ngọn. Để lại một phần lá tươi bên trên hoặc buộc lá dứa tượng trưng cho bầu trời. Thân cây nêu có thể trang trí cờ, phướn, đèn lồng, câu đối, lọ đất đựng vôi, chuông gió… Bên dưới gốc rắc vôi bột trắng tạo thành hình tròn hoặc rắc cung tên hướng ra ngoài. ở cổng để xua đuổi tà ma.”Giáo sư Biên chia sẻ về cách dựng cây nêu ngày Tết.

5. Hình ảnh cây cảnh đẹp ngày Tết

Cùng chiêm ngưỡng hình ảnh cây cối ngày Tết đẹp để hiểu hơn về phong tục Đêm giao thừa của dân tộc ta.

cây là gì?  Nguồn gốc và ý nghĩa của tục dựng cây nêu ngày mùng 5 Tết
Cây nêu được dựng trước Hậu Lâu, Hoàng thành Thăng Long, Hà Nội – Nguồn ảnh: Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam
cây là gì?  Nguồn gốc và ý nghĩa của tục dựng cây nêu ngày Tết
Từ giữa thân cây trở lên được trang trí nhiều nhất, từ băng rôn cho đến lễ vật – Nguồn ảnh: Báo Quảng Nam
cây là gì?  Nguồn gốc và ý nghĩa của tục dựng cây nêu ngày mùng 7 Tết
Ngôi nhà được xây dựng với nhiều màu sắc, không gian lung linh bởi ánh đèn lung linh – Nguồn ảnh: Nhà báo và Công luận
cây là gì?  Nguồn gốc và ý nghĩa của tục dựng cây nêu ngày mùng 8 Tết
Cây thông được trang trí đèn nháy khiến đường phố ngày Tết như khoác lên mình một màu áo mới, lung linh và rạng rỡ – Nguồn ảnh: Nhà báo và Công luận
cây là gì?  Nguồn gốc và ý nghĩa của tục dựng cây nêu ngày Tết 9
Cây thông được trang trí cờ hoa, đèn lồng… – Nguồn ảnh: Internet

Trước đây, hầu như nhà nào cũng dựng cây nêu ngày Tết. Nhưng hiện nay, phong tục này đang mai một dần, chỉ còn một số gia đình duy trì. Vài năm trở lại đây, các khu di tích, đình làng… đã tiến hành phục dựng loại cây này nhằm gợi lại truyền thống, nét văn hóa ý nghĩa của người Việt.

Tổng hợp

Thông tin thêm về Cây nêu là gì? Nguồn gốc, ý nghĩa của phong tục dựng cây nêu ngày Tết

Cây nêu là gì? Nguồn gốc, ý nghĩa của phong tục dựng cây nêu ngày Tết

Dựng (trồng) cây nêu ngày Tết là phong tục, tập quán tín ngưỡng lâu đời của dân tộc ta. Cây không chỉ thể hiện ý nghĩa “tái hưu, đổi mới”, biểu tượng tâm linh mà còn gửi gắm những ý nghĩa nhân văn tốt đẹp. Theo thời gian, cùng với sự khác biệt về phong tục, tập quán của từng dân tộc, từng địa phương, ý nghĩa của việc trồng cây ngày Tết càng lan rộng và đa dạng hơn.

1. Tìm hiểu về cây nêu

1.1 Cây nêu là gì?

Cây nêu là loại cây được người Việt dựng trước cửa nhà vào mỗi dịp Tết Nguyên đán. Trên ngọn cây nêu treo một vòng tròn nhỏ và những vật dụng tượng trưng theo phong tục, quan niệm của người xưa.

cây là gì?  Nguồn gốc và ý nghĩa của tục dựng cây nêu ngày Tết 1
Cây nêu - biểu tượng của văn hóa Việt Nam - Nguồn ảnh: Báo điện tử Đảng cộng sản Việt Nam

Cây nêu của người Kinh thường được làm từ một số loại tre như trúc, dương, lồ ô,… có chiều cao khoảng 5-6m, tỉa bớt cành, lá tre, để lại lá tươi trên ngọn. ; Đồng bào dân tộc thường dùng những loại cây chắc chắn có vẽ xung quanh thân cây, có tua.

Người Kinh chọn cây tre làm mục đích vì chúng đốt. Những đốt này là những bậc thang để các vị thần mang sinh khí của trời xuống giúp đất đai trở nên màu mỡ, hội tụ sinh khí, mùa màng tươi tốt.

1.2 Tết treo cây gì?

Ca dao Việt Nam có câu:

“Cành dứa treo cao”

Ngõ rắc vôi bột đừng trêu nha mọi người

Quỷ vào, quỷ ra

Cành dứa, tôi cắt miệng”.

Trong phong tục tín ngưỡng của người Việt, cây nêu được dựng trước nhà vào mỗi dịp lễ Tết. Tùy theo quan niệm, phong tục mỗi nơi mà vật treo trên cây nêu cũng khác nhau.

Thông thường, phía trên buộc nhiều thứ như đèn lồng, túi trầu nhỏ, sáo, vàng mã hoặc cá, đĩa đất nung, tán tròn bằng tre dán giấy đỏ, lông gà, lá đề. Dứa, cành đa… có tác dụng xua đuổi tà ma, bảo vệ và mang lại bình yên cho con người.

Tre tượng trưng cho dương, tán tròn tượng trưng cho âm. Đặc biệt, tán cây có 5 con cá chép với 5 màu tượng trưng cho 5 màu trong ngũ hành: màu vàng ở giữa, màu trắng ở phương Nam, màu đen ở phương Bắc, màu xanh lam ở phương Đông và màu đỏ ở phương Tây.

cây là gì?  Nguồn gốc và ý nghĩa của tục dựng cây nêu ngày Tết 2
5 con cá chép với 5 màu tượng trưng cho 5 màu trong ngũ hành - Nguồn ảnh: Báo điện tử Đảng cộng sản Việt Nam

Đèn lồng là ánh sáng dẫn đường cho tổ tiên trở về. Khánh làm bằng đất nung có âm thanh phát ra khi gió lay bên ngoài để nhắc nhở yêu ma nghe mà tránh xa, đồng thời cũng tượng trưng cho sự may mắn. Cành dứa, dải đỏ và vôi bột để xua đuổi tà ma; câu đối thể hiện trí tuệ con người.

Ngày nay, cây nêu được trang trí lộng lẫy hơn, hài hòa kim - cổ. Mỗi dịp Tết đến xuân về, chúng ta lại được chiêm ngưỡng một trong những biểu tượng độc đáo của Tết cổ truyền Việt Nam.

Xem thêm:
Tài lộc và may mắn vây quanh bạn với 120 câu đối Tết ý nghĩa
Những câu đối hay và ý nghĩa cho ngày Tết
49 câu đối bàn thờ hay nhất

2. Nguồn gốc và ý nghĩa của cây nêu ngày Tết

2.1 Sự tích cây nêu ngày Tết

Trong Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam của Nguyễn Đổng Chi, câu chuyện về cây nêu trên được tóm tắt như sau:

Trong quá khứ, Quỷ chiếm toàn bộ đất nước, và anh ta chỉ là một người làm thuê, và phần lớn lúa gạo thu hoạch được đã đưa cho Quỷ. Quỷ ngày càng bóc lột anh quá đáng, và cuối cùng Quỷ tự cho mình cái quyền “ăn ngọn đền gốc”. Người dân chỉ biết hưởng thụ rơm rạ, không có cách nào kiếm sống nên cầu xin Đức Phật cứu giúp. Phật bảo không trồng lúa mà trồng khoai. Trong mùa thu hoạch đó, anh ta được hưởng vô số khoai tây, trong khi Ác quỷ chỉ được hưởng lá và cây nho, theo phương thức "ăn ngọn đền gốc".

Sang mùa sau Quỷ chuyển sang phương thức “ăn gốc lấy ngọn”. Phật bảo ông chuyển sang trồng lúa trở lại. Kết quả là Quỷ lại hư hỏng. Lũ quỷ bực bội nên mùa sau tuyên bố “ăn cả gốc lẫn ngọn”. Đức Phật cho ông hạt bắp (ngô) để gieo khắp nơi. Ma quỷ không lấy được gì, và người đàn ông thu hoạch rất nhiều ngô. Cuối cùng, Ma quỷ quyết định buộc Ngài phải trả lại tất cả đất đai và không cho phép phân chia.

Phật bàn với Trưởng giả Quỷ xin một mảnh đất có bóng chiếc áo cà sa treo trên ngọn cây trúc. Con quỷ thấy không có thiệt hại và đồng ý. Lúc bấy giờ, Đức Phật dùng phép thuật khiến cho bóng chiếc cà sa ấy bao phủ khắp xứ, khiến cho Ngạ quỷ mất đất chạy ra biển Đông.

Do mất đất sống, Quỷ đã huy động quân đội của mình để cướp nó. Trong trận chiến này, phe Quỷ đã thua khi bị phe Người tấn công bằng máu chó, lá dứa, tỏi, vôi bột... và Quỷ bị Phật đày ra biển Đông. Trước khi đi, Quỷ xin phép Đức Phật mỗi năm được vào nội địa vài ngày để viếng mộ tổ tiên. Phật thương nên hứa.

Vì vậy, hàng năm, vào dịp Tết Nguyên đán, là ngày Quỷ về thăm đất liền, người dân theo tục xưa trồng cây nêu để Quỷ không đến nơi ở. Bên trên có treo thổ, mỗi khi gió lay động có âm thanh nhắc quỷ nghe mà tránh. Trên ngọn cây còn có chùm lá dứa hoặc cành đa hái để dọa ma. Ngoài ra, người ta còn vẽ cung tên chỉ hướng Đông và rắc vôi bột xuống đất trước cửa trong ngày Tết để cấm Quỷ vào cửa.

cây là gì?  Nguồn gốc và ý nghĩa của tục dựng cây nêu ngày Tết 3
Sự tích cây nêu ngày Tết - Nguồn ảnh: Internet

2.2 Ý nghĩa của cây nêu ngày tết

Theo các tài liệu dân gian, cây nêu ngày Tết mang triết lý âm dương, qua hai chữ Càn (Trời) và Khôn (Đất), hàm ý sự thống nhất, tương trợ giữa âm và dương hay sự không thể tách rời giữa âm và dương. dương. và Tinh... Ngoài ra, cây còn gắn với truyền thuyết dân gian ngăn yêu quái ở biển Đông vào đất liền, đến nơi người dân sinh sống, làm ăn.

Tóm lại, ý nghĩa của cây nêu ngày Tết là xua đuổi tà ma, cầu cho một năm mới suôn sẻ, mùa màng tươi tốt, quốc thái dân an.

Xem thêm:
85+ Lời chúc tết bạn bè, chúc tết bạn bè hài hước, ý nghĩa
60 lời chúc Tết độc đáo và ý nghĩa dành cho bạn thân
Những tin nhắn chúc mừng năm mới hay và ý nghĩa nhất

3. Cây nêu ngày Tết được dựng và chặt vào ngày nào?

Ngày khởi công gọi là Thượng Tiêu, ngày hạ gọi là Khai Hạ.

3.1 Cây nêu được dựng vào ngày nào?

Tùy theo phong tục của từng vùng miền mà thời gian dựng cây nêu sẽ khác nhau. Theo đó, Kinh lập câu đối nói trên vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch nhằm mục đích không cho ma quỷ quấy phá gia chủ trong những ngày ông Công - ông Táo về chầu trời.

Một số dân tộc khác như Tày, Nùng ở miền núi phía Bắc như Hà Giang, Tuyên Quang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Bắc Cạn, Lào Cai, Yên Bái lại trồng cây nêu vào chiều 30 tháng Chạp âm lịch. lịch.

cây là gì?  Nguồn gốc và ý nghĩa của tục dựng cây nêu ngày Tết 4
Tái hiện Tết ở Đại Nội Huế - Nguồn ảnh: Báo Thanh Niên

Trong lễ hội Gầu Tào, người Mông sẽ dựng cây nêu từ ngày mồng 3 đến mồng 5 tháng giêng và hạ cây nêu vào ngày mồng 7 tháng giêng âm lịch. Dân tộc Sán Dìu đã xây dựng nó trong Lễ hội mùa gặt. Hay cây nêu trong văn hóa Tây Nguyên là cây cầu nối giữa đất và trời, giữa con người với thần linh để đưa những ước nguyện của dân làng đến với Yang (trời) một cách nhanh nhất.

Ngoài ra, cây ném trong lễ hội Lồng Tồng, cây pông pông của người Mường, cây đâm trâu của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên đều là hình thức biểu hiện của cây nêu.

3.2 Khi nào chặt cây ngày Tết?

Thông thường sẽ dựng đàn vào ngày 23 tháng 12 âm lịch. Vậy cây bị chặt vào ngày nào?

Theo truyền thống, việc nâng cấp được dựng lên trong 15 ngày. Vì vậy, vào ngày 7 tháng Giêng, các gia đình sẽ làm lễ hạ thổ.

Trước khi hạ cần tránh động thổ để đất được tụ khí, màu mỡ. Sau khi hạ ngưỡng, người dân có thể tổ chức lễ hội và bắt đầu các hoạt động sản xuất nông nghiệp.

Xem thêm:
60 lời chúc Tết sếp ý nghĩa, gây ấn tượng tốt
60 câu chúc tết đồng nghiệp 2023 hay nhất
Tổng hợp 15 lời chúc tết 2023 hay nhất

4. Dựng cây nêu ngày Tết như thế nào?

Dựng cây nêu mang ý nghĩa tâm linh với mong ước những điều tốt lành sẽ đến trong năm mới và xua đuổi tà ma, ma quỷ.

Theo GS Trần Lâm Biền, nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Việt Nam, người Việt xưa coi cây nêu là trục của vũ trụ, là cầu nối giữa trời và đất.

“Tre phải là loại tre già, to, thẳng, không bị chặt ngọn. Để lại một phần lá tươi bên trên hoặc buộc lá dứa tượng trưng cho bầu trời. Thân cây nêu có thể trang trí cờ, phướn, đèn lồng, câu đối, lọ đất đựng vôi, chuông gió… Bên dưới gốc rắc vôi bột trắng tạo thành hình tròn hoặc rắc cung tên hướng ra ngoài. ở cổng để xua đuổi tà ma.”Giáo sư Biên chia sẻ về cách dựng cây nêu ngày Tết.

5. Hình ảnh cây cảnh đẹp ngày Tết

Cùng chiêm ngưỡng hình ảnh cây cối ngày Tết đẹp để hiểu hơn về phong tục Đêm giao thừa của dân tộc ta.

cây là gì?  Nguồn gốc và ý nghĩa của tục dựng cây nêu ngày mùng 5 Tết
Cây nêu được dựng trước Hậu Lâu, Hoàng thành Thăng Long, Hà Nội - Nguồn ảnh: Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam
cây là gì?  Nguồn gốc và ý nghĩa của tục dựng cây nêu ngày Tết
Từ giữa thân cây trở lên được trang trí nhiều nhất, từ băng rôn cho đến lễ vật - Nguồn ảnh: Báo Quảng Nam
cây là gì?  Nguồn gốc và ý nghĩa của tục dựng cây nêu ngày mùng 7 Tết
Ngôi nhà được xây dựng với nhiều màu sắc, không gian lung linh bởi ánh đèn lung linh - Nguồn ảnh: Nhà báo và Công luận
cây là gì?  Nguồn gốc và ý nghĩa của tục dựng cây nêu ngày mùng 8 Tết
Cây thông được trang trí đèn nháy khiến đường phố ngày Tết như khoác lên mình một màu áo mới, lung linh và rạng rỡ - Nguồn ảnh: Nhà báo và Công luận
cây là gì?  Nguồn gốc và ý nghĩa của tục dựng cây nêu ngày Tết 9
Cây thông được trang trí cờ hoa, đèn lồng... - Nguồn ảnh: Internet

Trước đây, hầu như nhà nào cũng dựng cây nêu ngày Tết. Nhưng hiện nay, phong tục này đang mai một dần, chỉ còn một số gia đình duy trì. Vài năm trở lại đây, các khu di tích, đình làng… đã tiến hành phục dựng loại cây này nhằm gợi lại truyền thống, nét văn hóa ý nghĩa của người Việt.

Tổng hợp


Dựng (trồng) cây nêu ngày Tết là phong tục, tập quán tín ngưỡng lâu đời của dân tộc ta. Cây không chỉ thể hiện ý nghĩa “tái hưu, đổi mới”, biểu tượng tâm linh mà còn gửi gắm những ý nghĩa nhân văn tốt đẹp. Theo thời gian, cùng với sự khác biệt về phong tục, tập quán của từng dân tộc, từng địa phương, ý nghĩa của việc trồng cây ngày Tết càng lan rộng và đa dạng hơn.

1. Tìm hiểu về cây nêu

1.1 Cây nêu là gì?

Cây nêu là loại cây được người Việt dựng trước cửa nhà vào mỗi dịp Tết Nguyên đán. Trên ngọn cây nêu treo một vòng tròn nhỏ và những vật dụng tượng trưng theo phong tục, quan niệm của người xưa.

cây là gì?  Nguồn gốc và ý nghĩa của tục dựng cây nêu ngày Tết 1
Cây nêu – biểu tượng của văn hóa Việt Nam – Nguồn ảnh: Báo điện tử Đảng cộng sản Việt Nam

Cây nêu của người Kinh thường được làm từ một số loại tre như trúc, dương, lồ ô,… có chiều cao khoảng 5-6m, tỉa bớt cành, lá tre, để lại lá tươi trên ngọn. ; Đồng bào dân tộc thường dùng những loại cây chắc chắn có vẽ xung quanh thân cây, có tua.

Người Kinh chọn cây tre làm mục đích vì chúng đốt. Những đốt này là những bậc thang để các vị thần mang sinh khí của trời xuống giúp đất đai trở nên màu mỡ, hội tụ sinh khí, mùa màng tươi tốt.

1.2 Tết treo cây gì?

Ca dao Việt Nam có câu:

“Cành dứa treo cao”

Ngõ rắc vôi bột đừng trêu nha mọi người

Quỷ vào, quỷ ra

Cành dứa, tôi cắt miệng”.

Trong phong tục tín ngưỡng của người Việt, cây nêu được dựng trước nhà vào mỗi dịp lễ Tết. Tùy theo quan niệm, phong tục mỗi nơi mà vật treo trên cây nêu cũng khác nhau.

Thông thường, phía trên buộc nhiều thứ như đèn lồng, túi trầu nhỏ, sáo, vàng mã hoặc cá, đĩa đất nung, tán tròn bằng tre dán giấy đỏ, lông gà, lá đề. Dứa, cành đa… có tác dụng xua đuổi tà ma, bảo vệ và mang lại bình yên cho con người.

Tre tượng trưng cho dương, tán tròn tượng trưng cho âm. Đặc biệt, tán cây có 5 con cá chép với 5 màu tượng trưng cho 5 màu trong ngũ hành: màu vàng ở giữa, màu trắng ở phương Nam, màu đen ở phương Bắc, màu xanh lam ở phương Đông và màu đỏ ở phương Tây.

cây là gì?  Nguồn gốc và ý nghĩa của tục dựng cây nêu ngày Tết 2
5 con cá chép với 5 màu tượng trưng cho 5 màu trong ngũ hành – Nguồn ảnh: Báo điện tử Đảng cộng sản Việt Nam

Đèn lồng là ánh sáng dẫn đường cho tổ tiên trở về. Khánh làm bằng đất nung có âm thanh phát ra khi gió lay bên ngoài để nhắc nhở yêu ma nghe mà tránh xa, đồng thời cũng tượng trưng cho sự may mắn. Cành dứa, dải đỏ và vôi bột để xua đuổi tà ma; câu đối thể hiện trí tuệ con người.

Ngày nay, cây nêu được trang trí lộng lẫy hơn, hài hòa kim – cổ. Mỗi dịp Tết đến xuân về, chúng ta lại được chiêm ngưỡng một trong những biểu tượng độc đáo của Tết cổ truyền Việt Nam.

Xem thêm:
Tài lộc và may mắn vây quanh bạn với 120 câu đối Tết ý nghĩa
Những câu đối hay và ý nghĩa cho ngày Tết
49 câu đối bàn thờ hay nhất

2. Nguồn gốc và ý nghĩa của cây nêu ngày Tết

2.1 Sự tích cây nêu ngày Tết

Trong Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam của Nguyễn Đổng Chi, câu chuyện về cây nêu trên được tóm tắt như sau:

Trong quá khứ, Quỷ chiếm toàn bộ đất nước, và anh ta chỉ là một người làm thuê, và phần lớn lúa gạo thu hoạch được đã đưa cho Quỷ. Quỷ ngày càng bóc lột anh quá đáng, và cuối cùng Quỷ tự cho mình cái quyền “ăn ngọn đền gốc”. Người dân chỉ biết hưởng thụ rơm rạ, không có cách nào kiếm sống nên cầu xin Đức Phật cứu giúp. Phật bảo không trồng lúa mà trồng khoai. Trong mùa thu hoạch đó, anh ta được hưởng vô số khoai tây, trong khi Ác quỷ chỉ được hưởng lá và cây nho, theo phương thức “ăn ngọn đền gốc”.

Sang mùa sau Quỷ chuyển sang phương thức “ăn gốc lấy ngọn”. Phật bảo ông chuyển sang trồng lúa trở lại. Kết quả là Quỷ lại hư hỏng. Lũ quỷ bực bội nên mùa sau tuyên bố “ăn cả gốc lẫn ngọn”. Đức Phật cho ông hạt bắp (ngô) để gieo khắp nơi. Ma quỷ không lấy được gì, và người đàn ông thu hoạch rất nhiều ngô. Cuối cùng, Ma quỷ quyết định buộc Ngài phải trả lại tất cả đất đai và không cho phép phân chia.

Phật bàn với Trưởng giả Quỷ xin một mảnh đất có bóng chiếc áo cà sa treo trên ngọn cây trúc. Con quỷ thấy không có thiệt hại và đồng ý. Lúc bấy giờ, Đức Phật dùng phép thuật khiến cho bóng chiếc cà sa ấy bao phủ khắp xứ, khiến cho Ngạ quỷ mất đất chạy ra biển Đông.

Do mất đất sống, Quỷ đã huy động quân đội của mình để cướp nó. Trong trận chiến này, phe Quỷ đã thua khi bị phe Người tấn công bằng máu chó, lá dứa, tỏi, vôi bột… và Quỷ bị Phật đày ra biển Đông. Trước khi đi, Quỷ xin phép Đức Phật mỗi năm được vào nội địa vài ngày để viếng mộ tổ tiên. Phật thương nên hứa.

Vì vậy, hàng năm, vào dịp Tết Nguyên đán, là ngày Quỷ về thăm đất liền, người dân theo tục xưa trồng cây nêu để Quỷ không đến nơi ở. Bên trên có treo thổ, mỗi khi gió lay động có âm thanh nhắc quỷ nghe mà tránh. Trên ngọn cây còn có chùm lá dứa hoặc cành đa hái để dọa ma. Ngoài ra, người ta còn vẽ cung tên chỉ hướng Đông và rắc vôi bột xuống đất trước cửa trong ngày Tết để cấm Quỷ vào cửa.

cây là gì?  Nguồn gốc và ý nghĩa của tục dựng cây nêu ngày Tết 3
Sự tích cây nêu ngày Tết – Nguồn ảnh: Internet

2.2 Ý nghĩa của cây nêu ngày tết

Theo các tài liệu dân gian, cây nêu ngày Tết mang triết lý âm dương, qua hai chữ Càn (Trời) và Khôn (Đất), hàm ý sự thống nhất, tương trợ giữa âm và dương hay sự không thể tách rời giữa âm và dương. dương. và Tinh… Ngoài ra, cây còn gắn với truyền thuyết dân gian ngăn yêu quái ở biển Đông vào đất liền, đến nơi người dân sinh sống, làm ăn.

Tóm lại, ý nghĩa của cây nêu ngày Tết là xua đuổi tà ma, cầu cho một năm mới suôn sẻ, mùa màng tươi tốt, quốc thái dân an.

Xem thêm:
85+ Lời chúc tết bạn bè, chúc tết bạn bè hài hước, ý nghĩa
60 lời chúc Tết độc đáo và ý nghĩa dành cho bạn thân
Những tin nhắn chúc mừng năm mới hay và ý nghĩa nhất

3. Cây nêu ngày Tết được dựng và chặt vào ngày nào?

Ngày khởi công gọi là Thượng Tiêu, ngày hạ gọi là Khai Hạ.

3.1 Cây nêu được dựng vào ngày nào?

Tùy theo phong tục của từng vùng miền mà thời gian dựng cây nêu sẽ khác nhau. Theo đó, Kinh lập câu đối nói trên vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch nhằm mục đích không cho ma quỷ quấy phá gia chủ trong những ngày ông Công – ông Táo về chầu trời.

Một số dân tộc khác như Tày, Nùng ở miền núi phía Bắc như Hà Giang, Tuyên Quang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Bắc Cạn, Lào Cai, Yên Bái lại trồng cây nêu vào chiều 30 tháng Chạp âm lịch. lịch.

cây là gì?  Nguồn gốc và ý nghĩa của tục dựng cây nêu ngày Tết 4
Tái hiện Tết ở Đại Nội Huế – Nguồn ảnh: Báo Thanh Niên

Trong lễ hội Gầu Tào, người Mông sẽ dựng cây nêu từ ngày mồng 3 đến mồng 5 tháng giêng và hạ cây nêu vào ngày mồng 7 tháng giêng âm lịch. Dân tộc Sán Dìu đã xây dựng nó trong Lễ hội mùa gặt. Hay cây nêu trong văn hóa Tây Nguyên là cây cầu nối giữa đất và trời, giữa con người với thần linh để đưa những ước nguyện của dân làng đến với Yang (trời) một cách nhanh nhất.

Ngoài ra, cây ném trong lễ hội Lồng Tồng, cây pông pông của người Mường, cây đâm trâu của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên đều là hình thức biểu hiện của cây nêu.

3.2 Khi nào chặt cây ngày Tết?

Thông thường sẽ dựng đàn vào ngày 23 tháng 12 âm lịch. Vậy cây bị chặt vào ngày nào?

Theo truyền thống, việc nâng cấp được dựng lên trong 15 ngày. Vì vậy, vào ngày 7 tháng Giêng, các gia đình sẽ làm lễ hạ thổ.

Trước khi hạ cần tránh động thổ để đất được tụ khí, màu mỡ. Sau khi hạ ngưỡng, người dân có thể tổ chức lễ hội và bắt đầu các hoạt động sản xuất nông nghiệp.

Xem thêm:
60 lời chúc Tết sếp ý nghĩa, gây ấn tượng tốt
60 câu chúc tết đồng nghiệp 2023 hay nhất
Tổng hợp 15 lời chúc tết 2023 hay nhất

4. Dựng cây nêu ngày Tết như thế nào?

Dựng cây nêu mang ý nghĩa tâm linh với mong ước những điều tốt lành sẽ đến trong năm mới và xua đuổi tà ma, ma quỷ.

Theo GS Trần Lâm Biền, nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Việt Nam, người Việt xưa coi cây nêu là trục của vũ trụ, là cầu nối giữa trời và đất.

“Tre phải là loại tre già, to, thẳng, không bị chặt ngọn. Để lại một phần lá tươi bên trên hoặc buộc lá dứa tượng trưng cho bầu trời. Thân cây nêu có thể trang trí cờ, phướn, đèn lồng, câu đối, lọ đất đựng vôi, chuông gió… Bên dưới gốc rắc vôi bột trắng tạo thành hình tròn hoặc rắc cung tên hướng ra ngoài. ở cổng để xua đuổi tà ma.”Giáo sư Biên chia sẻ về cách dựng cây nêu ngày Tết.

5. Hình ảnh cây cảnh đẹp ngày Tết

Cùng chiêm ngưỡng hình ảnh cây cối ngày Tết đẹp để hiểu hơn về phong tục Đêm giao thừa của dân tộc ta.

cây là gì?  Nguồn gốc và ý nghĩa của tục dựng cây nêu ngày mùng 5 Tết
Cây nêu được dựng trước Hậu Lâu, Hoàng thành Thăng Long, Hà Nội – Nguồn ảnh: Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam
cây là gì?  Nguồn gốc và ý nghĩa của tục dựng cây nêu ngày Tết
Từ giữa thân cây trở lên được trang trí nhiều nhất, từ băng rôn cho đến lễ vật – Nguồn ảnh: Báo Quảng Nam
cây là gì?  Nguồn gốc và ý nghĩa của tục dựng cây nêu ngày mùng 7 Tết
Ngôi nhà được xây dựng với nhiều màu sắc, không gian lung linh bởi ánh đèn lung linh – Nguồn ảnh: Nhà báo và Công luận
cây là gì?  Nguồn gốc và ý nghĩa của tục dựng cây nêu ngày mùng 8 Tết
Cây thông được trang trí đèn nháy khiến đường phố ngày Tết như khoác lên mình một màu áo mới, lung linh và rạng rỡ – Nguồn ảnh: Nhà báo và Công luận
cây là gì?  Nguồn gốc và ý nghĩa của tục dựng cây nêu ngày Tết 9
Cây thông được trang trí cờ hoa, đèn lồng… – Nguồn ảnh: Internet

Trước đây, hầu như nhà nào cũng dựng cây nêu ngày Tết. Nhưng hiện nay, phong tục này đang mai một dần, chỉ còn một số gia đình duy trì. Vài năm trở lại đây, các khu di tích, đình làng… đã tiến hành phục dựng loại cây này nhằm gợi lại truyền thống, nét văn hóa ý nghĩa của người Việt.

Tổng hợp

#Cây #nêu #là #gì #Nguồn #gốc #nghĩa #của #phong #tục #dựng #cây #nêu #ngày #Tết

[rule_3_plain]

#Cây #nêu #là #gì #Nguồn #gốc #nghĩa #của #phong #tục #dựng #cây #nêu #ngày #Tết

[rule_1_plain]

#Cây #nêu #là #gì #Nguồn #gốc #nghĩa #của #phong #tục #dựng #cây #nêu #ngày #Tết

[rule_2_plain]

#Cây #nêu #là #gì #Nguồn #gốc #nghĩa #của #phong #tục #dựng #cây #nêu #ngày #Tết

[rule_2_plain]

#Cây #nêu #là #gì #Nguồn #gốc #nghĩa #của #phong #tục #dựng #cây #nêu #ngày #Tết

[rule_3_plain]

#Cây #nêu #là #gì #Nguồn #gốc #nghĩa #của #phong #tục #dựng #cây #nêu #ngày #Tết

[rule_1_plain]

Nguồn: udic-westlake.com.vn

#Cây #nêu #là #gì #Nguồn #gốc #nghĩa #của #phong #tục #dựng #cây #nêu #ngày #Tết

Related Articles

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Back to top button